ไม่ว่าจะหญิงหรือชายมักชอบนั่งไขว่ห้างกัน อาจจะเป็นเพราะนั่งแล้วรู้สึกสบาย รู้สึกเพลิน ความเคยชิน หรือทำให้เราดูดีก็แล้วแต่คน แต่ทราบหรือไม่ว่าการนั่งไขว้ห้างนานๆคืออีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้กระดูกสันหลังคด และทำให้เกิดอาการปวดหลังเรื้อรังได้โดยที่เราไม่รู้ตัว 

ภาพแสดง ปุ่มกระดูก ischial tuberosity

นั่งไขว่ห้างทำให้กระดูกสันหลังคดได้ไง?

ขณะที่เรานั่งเก้าอี้ในท่าปกติ ตำแหน่งที่ก้นสัมผัสกับเก้าอี้จะอยู่ที่ปุ่มกระดูกที่มีชื่อว่า ischial tuberosity หากเราเอามือคลําที่ก้นของเราลึกๆจะรู้สึกว่ามีปุ่มกระดูกแหลมๆนูนๆออกมา นั่นแหละครับคือ ischial tuberosity เวลาเรานั่งนํ้านักจะลงที่ปุ่มกระดูกนี้ทั้ง 2 ข้างเท่าๆกัน ทำให้การกระจายนํ้าหนักของลำตัวลงก้นเท่าๆกัน แต่เมื่อเรายกขาไขว้ห้าง สะโพกข้างที่เรายกขาไขว้จะยกสูงตามด้วยเช่นกัน ทำให้ตำแหน่งการลงนํ้าหนักของปุ่มกระดูก ischial tuberosity ไม่สมดุลกันแล้ว ความรู้สึกก็เหมือนกับว่าเรากำลังนั่งลงนํ้าหนักลงที่ก้นเพียงข้างเดียว ร่างกายเราก็ฉลาดนะครับ มีการปรับตัวให้เรากลับมาลงนํ้าหนักที่ก้นให้เสมอกัน โดยการเอียงตัวครับ 

ภาพแสดงลักษณะประดูกเชิงกรานขณะนั่งเก้าอี้ในท่าปกติ

ซึ่งการเอียงตัวเนี่ยแหละที่ทำให้กระดูกสันหลังเราคดได้ โดยในระยะแรกจะเป็นกระดูกคดแบบปลอมๆหรือที่เรียกกันว่า pseudo scoliosis (อ่านว่า ซื๋อโด-สะโคลิโอสิส) กระดูกคดในระยะนี้ยังไม่อันตรายมากครับ เพราะโครงสร้างกระดูกสันหลังเรายังคงเป็นปกติอยู่ เพียงแค่ปรับพฤติกรรมการนั่ง ออกกำลังกายสมํ่าเสมอ แล้วคอยเตือนตัวเองให้นั่งหลังตรงอยู่ตลอดปัญหาดังกล่าวก็หายไปแล้วครับ ซึ่งโดยมากผู้ป่วยที่นั่งไขว้ห้างมักเป็น pseudo scoliosis กันครับ 

ภาพแสดง เมื่อเริ่มนั่งไขว่ห้างกระดูกเชิงกรานจะยกสูงขึ้นข้างหนึ่ง

(ต่อ) ภาพแสดงร่างกายปรับตัวให้ลงนํ้าหนักที่ก้นเท่ากันขณะนั่งไขว่ห้าง

แต่ผู้ป่วยบางรายชอบนั่งไขว่ห้างเป็นชีวิตจิตใจ พอตูดหย่อนลงเก้าอี้ปุ๊บต้องนั่งไขว้ห้างทันทีแล้วมีพฤติกรรมนี้เป็นปีๆหรือหลายสิบปี จนโครงส้รางกระดูกสันหลังเปลี่ยนไป ข้อกระดูกสันหลังยึดติด จนเกิดกระดูกสันหลังคดถาวรหรือที่เรียกกันว่า scoliosis หากผู้ป่วยเป็นกระดูกคดถาวรแล้ว การปรับพฤติกรรมคงไม่เพียงพอแล้วครับ ผู้ป่วยต้องออกกำลังกายกล้ามเนื้อช่วงลำตัว-หลังอย่างหนัก ร่วมกับการจัดกระดูกเพื่อให้กระดูกสันหลังอยู่ในแนวปกติให้ได้มากที่สุด อาจจะใช้อุปกรณ์พยุงลำตัวร่วมด้วยเพื่อป้องกันไม่ให้กระดูกคดมากขึ้น (แต่ส่วนใหญ่มักไม่ได้ผล เพราะผู้ป่วยปฏิเสธที่จะใส่กัน เนื่องด้วยมีราคาสูง ใส่ยุ่งยาก ดูเป็นตัวตลกเมื่อต้องออกสังคม) หากผู้ป่วยไม่เข้ารับการรักษา หรือออกกำลังกายอย่างสมํ่าเสมอหระดูกจะยิ่งคดมากขึ้น จนในท้ายที่สุดอาจถึงขั้นผ่าตัดเลยครับ จะเห็นว่าผู้ป่วยที่เป็นกระดูกสันหลังคดถาวรจะมีขั้นตอนการรักษาที่ยุ่งยากเยอะกว่ามากๆเลยทีเดียว

ภาพแสดงกระดูกสันหลังคด

นั่งไขว่ห้างทำให้ปวดหลังได้ยังไง?

ส่วนอาการปวดหลังนั้นสืบเนื่องมาจากกระดูกสันหลังคดนั่นแหละครับ ซึ่งเกิดจากกล้ามเนื้อหลังที่ทำหน้าที่ทรงตัวข้างซ้ายและขวาของกระดูกสันหลังทำงานไม่สมดุลกัน โดยกล้ามเนื้อข้างหนึ่งจะถูกยืดส่วนอีกข้างจะหดเกร็งข้าง เมื่อกล้ามเนื้อหดเกร็งค้างนานๆจะทำให้กล้ามเนื้อล้าพอล้ามากๆแต่กล้ามเนื้อก็ยังคงออกแรงอยู่ตลอดทำให้เกิดอาการปวดหลังเรื้อรังได้ในที่สุด

รายละเอียดโรคกระดูกสันหลังคด (สะพายกระเป๋าเป้ผิดๆ พาลให้หลังคดตลอดชีวิต)

คลิป : วิธีการตรวจหลังคด แบบทำเอง (วิธีตรวจหลังคด แบบฉบับทำเอง ไม่ต้องพึ่ง x-ray)

เครดิตภาพ

- http://drdaralynne.com/postpartum-sitting-ischial-tuberosity/

- http://positivemed.com/2016/02/18/sit-with-your-legs-crossed/